درمان تخصصی اختلالات بلع - بلع تهران



*در صورتی که بیمار دارای ان جی، حین تغذیه دهانی سرفه مکرر دارد.از دادن هر گونه غذا ،چه بصورت پوره جات و چه مایعات خود داری شود
*در بعضی مواقع خانواده با دادن یک قاشق یا چند قاشق مایعات و پوره جات،و بلعیدن آن توسط بیمار.خانواده فورا به فکر جدا کردنی ان جی می افتد.این ایده در خیلی از مواقع کاملا سلامتی بیمار را به خطر می اندازد
*هر وقت بیمار بلع سخت و با تقلا دارد،محبورش به تغذیه بیشتر از راه دهان نکنید.در بیشتر مواقع منجر به فوبیا و ترس بیمار از خوردن می شود،حتی ممکن است تا جایی پیش برود که بیمار نسبت به تغذیه دهانی کاملا جبهه بگیرد.
*برای شروع تغذیه یا جدا کردن ان جی، حتما از آسیب شناس بلع کمک بگیرند.
*خیلی از مواقع بیمار دارای آسپیراسیون خاموش می باشد،یعنی هر چند غذا و مایعات داده شده به بیمار وارد ریه می شود،اما علامت محسوسی ندارد، با تکرار تغذیه بیمار از دهان این کار منجر به عفونت ریه می شود
*جدا کردن ان جی زمانی باید صورت بگیرد که بیمار قادر باشد تمام وعده های غذایی را از راه دهان دریافت کند.خوردن یک یا چند قاشق غذا اصلا توجیه مناسبی برای جدا کردن ان جی نمی باشد
*از داده هر گونه غذا به بیمار، زمانی که هوشیار نیست.جدا خودداری کنید
*درمان اختلال بلع یک پروسه منسجم دارد،که نیاز به همکاری خانواده و دیگر اعضای مراقب بیمار دارد


اختلال بلع بسته به نوع مشکل و شدت آن معمولا قابل بهبود می باشد.

روش های کمکی و جبرانی برای اختلال بلع فقط برای درصد کمی از بیماران میتواند مثمر ثمر باشد. چون درصد زیادی از این بیماران نیازمند کار پیوسته جهت بهبود عملکرد عصبی_عضلانی برای داشتن یک بلع نرمال می باشند.

خانواده ها باید مراقب باشند با مشاهده هرگونه علامتی از اختلال بلع برای بیمارانی که از طریق لوله تغذیه می شوند، به هیچ عنوان بدون م با آسیب شناس بلع اقدام به تغذیه بیمار از طریق دهان ننمایند؛ چون در خیلی از موارد منجر به ورود مواد غذایی به راه هوایی شده و مشکلات متعاقب آن را ایجاد می کند.

توجه:  در بیمار با "اختلال بلع تشخیص داده شده"، نیاز به کار مداوم و کافی روی بهبود عملکرد عصبی_عضلانی بیمار می باشد که منجر به بهبود و تغذیه دهانی بیمار می شود.

تصور رایج راجع به بلع:

 معمولا خانواده ها و یا مراقبان بیمار این تصور را دارا هستند که بلع آب و مایعات برای بیماری که در مراحل اولیه بهبودی می باشد، راحت تر است و اقدام به دادن آب به بیمار می کنند. انجام خودسرانه این کار در اکثر مواقع، منجر به آسپیره می شود. چون کنترل کردن مایعات در دهان به خاطر خاصیت روان بودن شان به مراتب سخت تر است.


دیسفاژی در بیماران جراحی انکولوژیک سر و گردن، سکته مغزی(cva)، جراحت های نخاعی، بیماری عصب زاد پیشرونده، آسیب به حنجره، بیمارانی که تحت جراحی قلب باز قرار گرفته اند (بخاطر اثر روی عصب واگ) ، ضربه مغزی و. شایع می باشد.

جمعیت سالخورده:

۷۰ تا ۹۰ درصد جمعیت سالخورده، حتی افرادی که بیماری عصب زاد شناخته شده ندارند، اگر دیسفاژی واقعی نداشته باشند، درجاتی از بدعملکردی بلع نشان می دهند.

نقش آسیب شناسی بلع، گفتار و زبان در اختلال بلع:

آسیب شناس بلع، گفتار و زبان به عنوان یکی از اعضای تیم توانبخشی، نقش مؤثری در بهبود و ایجاد تغذیه دهانی برای بیمار دیسفاژی دارا است. کار روی اختلال بلع، معمولا از همان روزهای اول بعد از ضایعه، بسته به شرایط بیمار میتواند شروع شود و اقدام اولیه بهنگام می تواند تأثیر بسزایی در کاهش مشکلات ناشی از اختلال بلع داشته باشد.

هرگونه ارزیابی از عملکرد بلع باید به وسیله آسیب شناس بلع، گفتار و زبان صورت گیرد و برنامه های لازم جهت نحوه تغذیه یا عدم تغذیه را به بیمار و خانواده بیمار ارائه دهد.


برای ارزیابی بلع روش های متنوعی وجود دارد که انتخاب هر روش برعهده آسیب شناس بلع، گفتار و زبان می باشد  و براساس شرایط بیمار تعیین می شود:

_بلع غذاها و مایعات با غلظت های متنوع

_ویدئو فلوروسکوپی

_اندوسکوپی فیبروتیک

 

تغذیه با لوله (tube feeding)

 NG tube: یک لوله باریک است که از بینی به سمت پشت زبان و از آنجا وارد مری و بعد معده می شود.

مزایای NG tube:

_نصب آسان

_راحتی در جدا کردن

_برای نصب از peg ایمن تر می باشد

معایب NG tube:

_عدم احساس راحتی بیمار با آن

_ممکن است به آسانی جدا شود و نیاز به تمیز کردن منظم در اثر گرفتگی آن داشته باشد

_ممکن است برای ورود مواد غذایی کافی، مناسب نباشد

 

peg tube: یک لوله که مستقیما از شکم وارد معده میشود

مزایای peg:

_به ندرت کنده می شود

_راحت تر است

_زیر لباس پنهان می شود

معایب peg:

_اگر کنده شود، به سختی جایگزین می شود

_باید مراقبت بیشتری از آن صورت گیرد

_مناطق اطراف peg ممکن است آسیب ببیند


 ۱) سرفه یا خفگی که زمان غذا خوردن اتفاق می افتد

۲)  برگشت غذا از دهان و بینی

۳) احساس باقی ماندن غذا در مسیر تنفس

۴) ناتوانی در نگهداشتن غذا و مایعات در دهان

۵) باقی ماندن غذا یا مایعات در دهان بعد از بلع

۶) ناتوانی در جویدن درست غذا

۷) صدای خیس و مرطوب بعد از غذا

۸) صرف زمان زیاد برای یک وعده ی غذایی

۹) قورت دادن های مکرر برای تمیز کردن مسیر هوایی

۱۰) تنفس کوتاه حین بلع


[بلع= Swallowing]

[اختلال بلع= Dysphagia]

اختلال بلع چیست؟

چرا بیمار نمی تواند بلع انجام دهد؟

بلع، یک عملکرد پیچیده است و نیازمند هماهنگی عصبی_عضلانی می باشد. زمانی که بیمار دچار ضایعه ای میشود و متعاقب آن، سیستم اعصاب مرکزی آسیب ببیند، بسته به نوع و شدت ضایعه، ممکن است بلع بیمار دچار مشکل شود.

به هرگونه مشکل در بلعیدن غذا (جامد و مایع) اختلال بلع یا دیسفاژی گفته میشود.

پیامد های اختلال بلع:

اختلال بلع حتی اگر جزئی باشد، باز هم بسته به دفعات تکرار آن ممکن است برای سلامت بیمار مضر باشد و حتی حیات بیمار را نیز تهدید کند.

۱) آسپیراسیون(Aspiration): نفوذ هرگونه ماده خارجی به داخل ریه

آسپیراسیون منجر به عفونت حاد ریه می شود و بخاطر آسپیره غذا، ترشحات دهانی و یا برگشت مایعات معده میباشد.

۲) دهیدراسیون: زمانی که بلع نرمال صورت نگیرد، بدن منابع کافی برای جذب آب مورد نیازش را ندارد که منجر به دهیدراسیون یا کاهش آب بدن می شود.

۳) سوء تغذیه: در اثر ناتوانی در خوردن، ترس از خوردن، یا ناتوانی در هضم و جذب مواد خورده شده ایجاد می شود.

۴) کاهش وزن

چهار مرحله ی بلع:

الف) مرحله آماده سازی، با جویدن و حرکت دادن غذا در دهان انجام می شود.

ب) انتقال لقمه غذا بوسیله زبان به سمت عقب دهان

ج) انتقال غذا از حلق به سمت مری

د) انتقال غذا از مری به سمت معده (این مرحله بصورت غیر ارادی انجام می شود)


آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها